RODZAJ | Lepiężnik |
GATUNEK | różowy |
RODZINA | Astrowate (Asteraceae) |
NAZWA ŁACIŃSKA | Petasites hybridus |
WYSTĘPOWANIE | Występuje w całej niemal Europie (bez Skandynawii) oraz w Turcji, na Kaukazie, Zakaukaziu i w Dagestanie. W Polsce jest pospolity na całym obszarze, ale szczególnie często spotykany jest w pasmie Karpat. |
STATUS | Gatunek rodzimy |
ŁODYGA | Ma grubą, mięsistą łodygę kwiatostanową, na której skrętolegle wyrastają na wiosnę bezogonkowe, lancetowate, różowe łuski, które podczas rozwoju rośliny stopniowo zielenieją, przekształcając się w małe liście. Czerwonawa łodyga jest zawsze pojedyncza i prosto wzniesiona.
|
LIŚCIE | Oprócz niewielkich liści łodygowych, lepiężnik wytwarza też liście odziomkowe wyrastające bezpośrednio z kłącza. Olbrzymie te liście rozwijają się dopiero po przekwitnięciu kwiatów. Osiągają średnicę kilkadziesiąt centymetrów. Liście te, podobnie jak liście lepiężnika białego Petasites albus, są największymi liśćmi wśród roślin dziko rosnących w Polsce. Osiągają średnicę nawet 60 cm. Mają długie ogonki, wyrastające z kłącza pionowo lub ukośnie do góry. Ich blaszka liściowa o sercowato-nerkowatym kształcie jest nierówno ząbkowana i na dolnej powierzchni u młodych liści pokryta gęstym, krótkim kutnerem. Wydzielają charakterystyczny, nieprzyjemny zapach. Często mają powygryzane przez ślimaki różnej wielkości dziury.
|
KOLOR KWIATÓW | różowy
|
ILOŚĆ PŁATKÓW | 5
|
OWOCE | Owocem są niełupki o długości 6 - 8 mm, wyposażone w białożółty puch, umożliwiający przenoszenie ich przez wiatr, nieraz na dalekie odległości.
|
OPIS | Zakwita jeszcze przed rozwojem liści. Drobne kwiaty zebrane są w koszyczki, a te w grona na szczycie łodygi. Występuje niepełna dwupienność. Mianowicie na niektórych okazach występują głównie kwiaty żeńskie, a na niektórych dominują kwiaty męskie. Kwiaty żeńskie składają się tylko ze słupka o długiej szyjce, oraz z puchu (powstałego z przekształconego okwiatu). Kwiaty męskie mają koronę z 5 płatkami, zrośniętymi dołem w rurkę, pręciki zrośnięte w rurkę, oraz niepłodny słupek. Koszyczki z przewagą kwiatów żeńskich są większe (średnica ok. 1 cm) od koszyczków z przewagą kwiatów męskich, które mają średnicę ok. 0,5 cm. Jasnoróżowe kwiaty, podobnie jak liście, wydzielają słabą woń.
|
SIEDLISKO | Zasiedla bardzo różnorodne środowiska. Najbujniej i najobficiej jednak rozwija się w wilgotnych zaroślach nadrzecznych, nad brzegami potoków, w rowach, wąwozach. W niektórych miejscach tworzy duże, jednogatunkowe skupiska. Lubi gleby próchniczne, okresowo podmakające. |
WYSOKOŚĆ | 20 - 30 cm. |
OKRES KWITNIENIA | Marzec - maj. |
CECHY CHARAKTER. | Ogonki liściowe dookoła wyraźnie żeberkowane, z wierzchu prawie na całej długości z głęboką bruzdą obrzeżoną wystającymi listewkami. Kwiaty białaworóżowawe lub brudnoróżowe. |
WŁASNOŚCI LECZNICZE | Dawniej używany jako roślina lecznicza. |