| RODZAJ | Klon |
| GATUNEK | jawor |
| RODZINA | Mydleńcowate (Sapindaceae) |
| NAZWA ŁACIŃSKA | Acer pseudoplatanus |
| WYSTĘPOWANIE | Europa (z wyjątkiem Skandynawii i Anglii), Kaukaz, Azja Mniejsza. W Polsce przebiega północna granica występowania jawora; jest on pospolity na południu i zachodzie kraju, głównie w górach (do 1500 m.n.p.m.) i na pogórzu, na pozostałym obszarze naturalnie nie występuje (choć jest często sadzony). Uprawiany (w tym również naturalizowany) w wielu rejonach poza naturalnym zasiegiem, w tym w Anglii, Skandynawii, a od XVII w. także w Ameryce Północnej i Azji. |
| STATUS | Gatunek rodzimy |
| POKRÓJ | Jest to wysokie i okazałe drzewo liściaste o prostym, grubym pniu i szerokiej, wysoko wysklepionej koronie. W wysokich położeniach górskich może wyjątkowo przybierać postać krzewiastą. Pień gruby, prosty i regularny, u drzew rosnących w zwartych drzewostanach oczyszczony z gałęzi do poziomu kilkunastu metrów, u rosnących w odosobnieniu - przeważnie nisko rozgałęziony. Korona szeroka, odwrotnie jajowata lub kulista, wysoko kopulasto wysklepiona, dość gęsto ugałęziona. Konary grube i mocne, stosunkowo proste i zwykle dość stromo wznoszące się ku górze.
|
| KORA, PĘDY | Kora w młodości srebrzystoszara i gładka, z biegiem czasu staje się brązowawa, szara lub szaroczarna i bardzo charakterystycznie, tafelkowato spękana na odpadające poletka. W stanie bezlistnym: pąki nakrzyżległe, boczne mniejsze od wierzchołkowych, szpiczasto-jajowate, odstające. Łuski zielone, wąsko, brązowo obrzeżone. Blizny po naprzeciwległych liściach nie stykają się ze sobą. Rdzeń kremowy.
|
| LIŚCIE | Liście z wierzchu są ciemnozielone i matowe, a od spodu szarozielone (jesienią jasnożółte), delikatnie owłosione na większych nerwach. Są nakrzyżległe, zwykle pięcioklapowe, długoogonkowe, okrągławe, sztywne, u nasady sercowate, z 5 nerwami. Osiągają długość 8-16 cm. Klapy są głęboko wycięte, nieregularnie i grubo piłkowane, spiczaste, u nasady nieco zwężone. Trzy przednie klapy liści są mniej więcej jednakowej wielkości, natomiast obie tylne są wyraźnie mniejsze. Ogonki rynienkowate, nie zawierają przewodów mlecznych.
 |
| KOLOR KWIATÓW | zielonkawy
 |
| ILOŚĆ PŁATKÓW | niepozorne
|
| OWOCE | Podwójne skrzydlaki z bardzo wypukłymi, prawie kulistymi orzeszkami (różnica w stosunku do klonu zwyczajnego) i skrzydełkami długości 3-5 cm, ustawionymi pod kątem 60-90°. Rozpadają się po dojrzeniu.
 |
| OPIS | Kwiaty obupłciowe lub rozdzielnopłciowe (wówczas rozmieszczone jednopiennie), owadopylne i bardzo nektarodajne, zebrane po 20-50 sztuk w zwisające, na szczytach tegorocznych przyrostów podłużne wiechy o długości 5-15 cm i grubości 2-5 cm. Pojedyncze kwiaty drobne (do 1 cm średnicy), żółtozielone, posiadają bardzo niepozorny, podwójny, 5-krotny okwiat.
 |
| SIEDLISKO | Występuje najczęściej jako domieszka w wilgotnych i cienistych górskich lasach liściastych oraz mieszanych, na brzegach górskich potoków, w zadrzewieniach śródpolnych itp. Po buku i jodle stanowi trzeci najważniejszy składnik lasów regla dolnego w Sudetach i Karpatach. Na nizinach bardzo rzadki (z wyj. sztucznych nasadzeń). Jest światłolubny, odporny na szkodniki i zanieczyszczenia środowiska. |
| WYSOKOŚĆ | do 40 m. |
| OKRES KWITNIENIA | Maj. |
| UWAGI | Najstarszy jawor rośnie we wsi Wysoka w gm. Leśnica w woj. opolskim i liczy ok. 350 lat. |
