RODZAJ | Jodła |
GATUNEK | pospolita |
RODZINA | Sosnowate (Pinaceae) |
NAZWA ŁACIŃSKA | Abies alba |
WYSTĘPOWANIE | Jodła pospolita występuje w stanie dzikim w górach środkowej i południowej Europy. Nie rośnie w Skandynawii, Anglii i na Półwyspie Iberyjskim (z wyjątkiem Pirenejów). W Polsce przebiega naturalna granica jej północnego zasięgu, wzdłuż linii wyznaczonej przez Nową Sól, Ostrów Wlkp., Łódź, Lublin i Zamość. |
STATUS | Gatunek rodzimy |
POKRÓJ | Zimozielone, żywiczne drzewa z koronami stożkowatymi, wyraźnym strzelistym pniem i konarami ułożonymi w okółkach. Drzewo w naszych warunkach osiągające do 50 m, średnicy do 1,5 m, korona wąska, dość luźno ugałęziona, na szczycie tworzy się tzw. "bocianie gniazdo". Pień prosty strzelisty, łatwo oczyszczający się z bocznych gałęzi.
|
KORA, PĘDY | Młoda kora cienka, gładka, jasnopopielata z pęcherzykami żywicy, stara wąsko spękana na tarczkowate płytki. Młode pędy szarobrązowe, lekko błyszczące, owłosione. Pąki jajowate, brązowe do czerwonobrunatnych, nie żywicujące.
|
LIŚCIE | Igły zwykle spłaszczone, u nasady mniej lub bardziej zwężone, skręcone i zawsze zakończone małą, przylgowatą stopką. Wierzchołki rozdwojone lub wycięte, rzadziej tępe lub ostro zakończone. Na gałązce osadzone spiralnie, zebrane w boczne, dwustronne grzebienie. Igły ok. 25 mm długości, tępo zaokrąglone na końcach. Górna strona ciemnozielona, błyszcząca, z wgłębieniem pośrodku (bruzdką), dolna z liniami aparatów szparkowych, pokrytych dwoma białymi paskami nalotu woskowego. Na pędach generatywnych są sztywniej, bardziej nastroszone, o zaostrzonych końcach.
|
KOLOR KWIATÓW | ...
|
ILOŚĆ PŁATKÓW | niepozorne
|
OWOCE | Zielone szyszki, kształtu walcowatego, ok. 15 cm długości i średnicy 3-5 cm, stojące na gałęzi. W czasie dojrzewania przybierają barwę brązowawą. Gdy dojrzeją rozpadają się, zostaje tylko oś szyszki. Łuski wspierające dłuższe od nasiennych, wystające i odgięte (cecha charakterystyczna dla sekcji). Nasiona trójkątnojajowate, żółtawe, z szerokim, purpurowo-żółtym skrzydełkiem. Zawierają płynną żywicę o przyjemnym zapachu.
|
OPIS | Kwiaty męskie z żółtymi pylnikami, zebranymi w jajowate kotki wyrastające pojedynczo w kątach igieł, na ubiegłorocznych gałązkach. Kwiaty żeńskie zebrane w wielołuskowe, wyprostowane szyszki.
|
SIEDLISKO | W kraju najokazalsze bory jodłowe rosną w Górach Świętokrzyskich (Puszcza jodłowa), Karpatach i Sudetach. |
WYSOKOŚĆ | do 50 m. |
OKRES KWITNIENIA | Kwiecień - maj. |
WŁASNOŚCI LECZNICZE | Z jej zbieranych jesienią lub zimą gałązek i igieł produkuje się specjalne olejki eteryczne stosowane m.in. do nacierania ciała przy bólach reumatycznych oraz używane przy inhalacji w stanach zapalnych gardła i oskrzeli. |
UWAGI | Jodła pospolita jest uznawana za najwyższe i największe objętościowo (o największej miąższości strzały) rodzime drzewo Europy. Inne nazwy: jodła biała. |