RODZAJ | Goryczka |
GATUNEK | trojeściowa |
RODZINA | Goryczkowate (Gentianaceae) |
NAZWA ŁACIŃSKA | Gentiana asclepiadea |
WYSTĘPOWANIE | Jeden z największych gatunków krajowych goryczek. Rośnie w górach południowej i środkowej Europy, oraz na Kaukazie. W Polsce jest pospolity w całym paśmie Karpat oraz w Karkonoszach. |
STATUS | Gatunek rodzimy |
ŁODYGA | Wzniesiona, czasami łukowato zwisła, gładka i cienka. Pod ziemią roślina posiada długie, żółtego koloru kłącze, silnie poskręcane.
 |
LIŚCIE | Długie, szeroko lancetowate lub jajowate, zaokrąglone przy nasadzie, na końcu zaostrzone, siedzące. Blaszka liściowa z wyraźnie widocznymi nerwami, całobrzega. Liście normalnie są ustawione naprzeciwlegle, ale u roślin rosnących w cieniu ustawione po jednej tylko, zwróconej do słońca stronie rośliny.
 |
KOLOR KWIATÓW | niebieski
 |
ILOŚĆ PŁATKÓW | 5
|
OPIS | Kwiaty wyrastają po jednym, lub po dwa w górnej części łodygi z kątów liści. Korona o długości ok. 5 cm jest zrosłopłatkowa. Płatki korony mają barwę ciemnolazurową, błękitną, lub różową. Czasami (rzadko) zdarzają się okazy o białych kwiatach, zaliczane do formy albiflora. Z zewnętrznej strony korona jest jaśniejsza niż wewnątrz i ma podłużne smugi. Płatki w górnej części korony są silnie wywinięte na zewnątrz. Kielichy mają zrosłodziałkowe z 5 małymi ząbkami. Pręciki o białych pylnikach są zrośnięte i otaczają szyjkę słupka. Słupek ma płaskie, podzielone na dwie części znamię. Owocem dwudzielna, podłużna torebka. Zielono ubarwione, okrągłe nasiona posiadają skrzydełka.
|
SIEDLISKO | Roślina górska. Rośnie na obrzeżach lasów, na polanach śródleśnych, halach górskich, na piargach, brzegach potoków, w kosówce, pomiędzy skałami. Jest częstym składnikiem ziołorośli górskich. |
WYSOKOŚĆ | 80 - 100 cm. |
OKRES KWITNIENIA | Lipiec - wrzesień. |
WŁASNOŚCI TRUJĄCE | Ziele zawiera trującą gencjopikrynę, korzenie trujące alkaloidy - gencjaninę i gencjanidynę. U ludzi powodują one przekrwienie błony śluzowej i wzmożenie kurczliwości żołądka, nudności i wymioty. Zwierzęta nie jedzą tej rośliny, ze względu na jej gorzki smak. |
Ochrona gatunkowa | Ochrona częściowa (w latach 2004-2014 pod ochroną ścisłą). |