| RODZAJ | Rącznik |
| GATUNEK | pospolity |
| RODZINA | Wilczomleczowate (Euphorbiaceae) |
| NAZWA ŁACIŃSKA | Ricinus communis |
| WYSTĘPOWANIE | Pochodzi prawdopodobnie z północno-wschodniej Afryki i Bliskiego Wschodu. Szeroko rozpowszechniony na całym świecie jako roślina uprawna. |
| STATUS | Gatunek obcy - w Polsce uprawiany |
| POKRÓJ | Pokrój zmienny, uzależniony od warunków klimatycznych. W odpowiednich warunkach osiąga do 4 m wysokości. Pędy w dolnej części drewnieją.
|
| ŁODYGA | Dęta w międzywęźlach, u roślin jednorocznych, o zmiennym kolorze od zielonego do czerwonego, po ciemnopurpurowy (podobnie jak liście), zależnie od podgatunku.
|
| LIŚCIE | Długoogonkowe, osadzone na łodydze skrętolegle, dłoniasto klapowane, przypominają kształtem liście kasztanowca, ząbkowane.
|
| KOLOR KWIATÓW | czerwony
|
| ILOŚĆ PŁATKÓW | 5
|
| OWOCE | Brodawkowatokolczaste, trójkomorowe torebki nasienne, pękające wzdłuż trzech szwów. W każdej komorze torebki znajduje się jedno nasiono. Nasiona o wielkości do 2 cm mają kształt owalny, ze szwem po brzusznej stronie, o twardej łupinie nasiennej, lśniące i mozaikowato zabarwione w różnych kolorach.
 |
| OPIS | Roślina jednopienna. Kwiaty zebrane w grono, osadzone grupami na osi kwiatostanu. Rozdzielnopłciowe, o pięciodziałkowym okwiecie, najczęściej wiatropylne, męskie skupione w dolnej części kwiatostanu, zredukowane są do pojedynczych, ale rozgałęzionych pręcików. Kwiaty słupkowe zebrane w górnej części kwiatostanu, z 3-5 dzielnym okwiatem, słupek trójkomorową zalążnią, z trzema rozwidlonymi i piórkowatymi znamionami.
 |
| SIEDLISKO | W Polsce uprawiany jako roślina jednoroczna. Roślina uprawiana na całym świecie w celach ozdobnych, głównie ze względu na ładny pokrój, duże i zdrowo wyglądające liście, bujny wzrost oraz ładne owoce. Jej uprawa jest jednak niebezpieczna ze względu na silnie trujące właściwości. |
| WYSOKOŚĆ | 150 - 250 cm. |
| OKRES KWITNIENIA | Sierpień - październik. |
| WŁASNOŚCI LECZNICZE | Olej rycynowy stosowany w medycynie, w przeciwieństwie do technicznego otrzymuje się tylko przez tłoczenie na zimno. Działa on drażniąco na błonę śluzową jelita cienkiego, pobudzając jego perystaltykę i dlatego działa rozwalniająco i przeczyszczająco. Olej rycynowy będący składnikiem maści i past jest środkiem leczniczym przy leczeniu wrzodów skóry, oparzeń, leiszmaniozy skórnej, chorób pochwy i szyjki macicy oraz okulistyce, przy złuszczającym zapaleniu powiek rogówki. |
| WŁASNOŚCI TRUJĄCE | Należy do silnie trujących. Jej nasiona zawierają rycynę śmiertelną dla człowieka w dawce powyżej 0,2 g - ilości zawartej w trzech nasionach rącznika. |
| UWAGI | Rącznik pospolity zwyczajowo nazywany jest także kleszczowiną pospolitą lub rycynusem. |
