| RODZAJ | Grab |
| GATUNEK | pospolity |
| RODZINA | Brzozowate (Betulaceae) |
| NAZWA ŁACIŃSKA | Carpinus betulus |
| WYSTĘPOWANIE | Występuje w Europie od Francji do Ukrainy. W Polsce częsty na całym niżu i w niższych położeniach górskich. Pospolity od niżu po niższe partie gór (gdzie dochodzi do 800 m.n.p.m.). Występuje głównie w lasach mieszanych, najczęściej wraz z dębem i lipą. Lasy z dużym udziałem graba to tzw. grądy. |
| STATUS | Gatunek rodzimy |
| POKRÓJ | Średniej wielkości drzewo liściaste o nieregularnym, często wielokrotnym pniu i gęstej, miotlastej koronie. Pień zwykle nieregularnie powyginany, o falisto pofałdowanej powierzchni, często wielokrotny. Korona średnio szeroka, wysoko miotlasto wysklepiona. Konary dość grube, dolne przeważnie łukowato wygięte i stromo wznoszące się ku górze. Gałęzie w górnej części korony proste i długie, ukośnie wzniesione. Z pnia wyrasta często gąszcz cienkich, powyginanych odrośli.
 |
| KORA, PĘDY | Gładka, srebrzystopopielata kora graba pospolitego należy do najbardziej charakterystycznych spośród wszystkich drzew występujących w Polsce. Na swojej powierzchni posiada ona ciekawy wzór ułożony z podłużnych, srebrzystopopielatych pasów o zmieniających się odcieniach szarości i stopniach połysku. Kora jest gładka nawet u dorosłych drzew, tylko w przypadku bardzo starych osobników może być lekko chropowata lub gdzieniegdzie płytko spękana. Gałązki giętkie z jasnymi kropkami (przetchlinki), młode nieco owłosione.
 |
| LIŚCIE | Blaszkowate, pojedyncze, w młodości posiadają błonkowate, języczkowate przylistki, które opadają wkrótce po ich rozwinięciu się. Blaszka eliptyczna, długości 5-10 cm i szerokości do 6cm, o zaokrąglonej lub delikatnie sercowatej nasadzie, ostro podwójnie piłkowanym brzegu i harmonijkowato pofałdowanej powierzchni, matowozielona, posiada 10-15 par prostych, nierozgałęzionych nerwów bocznych wyraźnie widocznych z obu stron, pod spodem delikatnie omszonych. Ustawienie skrętoległe na ok. 1.5 cm ogonkach.
 |
| KOLOR KWIATÓW | zielonkawy
 |
| ILOŚĆ PŁATKÓW | niepozorne
|
| OWOCE | Zebrane po kilka sztuk w zwisające owocostany małe, jednonasienne orzeszki otoczone dużą, trójklapową okrywą służącą im jako organ lotny. Pojedynczy orzeszek spłaszczony, długości ok. 0.5cm, podłużnie żebrowany, twardy. Zarówno orzeszki, jak i okrywy najpierw zielone, po dojrzeniu jasnobrązowe do brązowych.
 |
| OPIS | Kwiaty rozdzielnopłciowe, rozmieszczone jednopiennie, wiatropylne. Kwiaty męskie zebrane w zwisające, kotkowate kwiatostany. Kotki walcowate, długości 3.5-5cm, zielonawe, pylące na żółto. Kwiaty żeńskie niepozorne, tworzące na końcach pędów luźne kłosy podparte przysadkami. Po przekwitnieniu kwiatów przysadki silnie się rozrastają tworząc trójklapowe okrywy, do których przyrośnięte są orzeszki.
|
| SIEDLISKO | Preferuje gleby żyzne i próchnicze, świeże do wilgotnych, gliniasto-piaszczyste, najlepiej wapienne, wykazuje dużą odporność na mróz i suszę, obok buka jest jednym z gatunków najlepiej tolerujących zacienienie. |
| WYSOKOŚĆ | do 25 m. |
| OKRES KWITNIENIA | Kwiecień - maj. |
| UWAGI | Roślina stosowana na żywopłoty. Charakterystyczną cechą tego gatunku jest skłonność do wytwarzania odrośli korzeniowych, co wykorzystuje się w ogrodnictwie do zagęszczania żywopłotów. Doskonale znosi cięcie. Grab czasami sadzony w jest parkach, nadaje się także na bonsai. Najstarszy w Polsce grab pospolity rośnie w Gołuchowie niedaleko Kalisza. Drzewo to liczy około 220 lat.
Inne nazwy: grab zwyczajny. |
